కార్తెల పై సామెతలు

 

1.        అశ్వనీ (ఏప్రిల్ - 14)

·        అశ్వని కురిస్తే అంతా నష్టం, అప్పులు ఖాయం

·        అశ్వని కురిస్తే ఆరు కార్తెలు విడుపు.

·        అశ్వని కురిస్తే అడుగు తడవదు.

2.     భరణి' (ఏప్రిల్ - 27)

·        భరణిలో పుట్టిన ధరణి ఏలును భరణి కురిస్తే ధరణి పండును.

·        భరణి ఎండకు బండలు పగులుతాయి.

·        భరణిలో చల్లిన నువ్వు చేను కాయకు బరిగెడు గింజలు

·        భరణి కార్తెలో చల్లిన కాయకు చిప్పెడు పంట.

3.      కృత్తిక (మే-11)

·        కృత్తిక పునర్వసులు సత్తువ పంట.

·        కార్తె ముందర ఉరిమినా కార్యం ముందర పెదిరినా చెడుతుంది

4.      రోహిణి (మ-25)

·        రోహిణి ఎండకు రోళ్ళు పగులును

·        రోహిణిలో విత్తనం రోళ్ళు నిండనిపంట.

·        రోహిణి ఎండకు రోళ్ళ పాయసం ఉడుకును,

5.      మృగశిర (జూన్-8)

·        మృగశిర కార్తెలో ముంగిళ్ళు చల్లబడును

·        మృగశిర కురిస్తే ముసలెద్దు రంకె వేయును.

·        మృగశిరకు ముల్లోకాలు చల్లబడును.

·        మృగశిర బిందె ఇస్తే ఇరు కార్తెలు ఇంకా ఇస్తాయి.

·        మృగశిరలో బెట్టిన పైరు, మీస కట్టున కొడుకు మేలు.

·        మృగశిరి వర్షిస్తే మఖ గర్జిస్తుంది.

·        మృగశిర కురిస్తే ముంగాలి పండును.

·        మృగశిర చిందిస్తే అయిదు కార్తెలు వర్షించును.

6.      ఆరుద్ర (జూన్-22)

·        ఆరుద్ర కార్తె విత్తనానికి అన్నం పెట్టిన ఇంటికి సేగి లేదు

·        ఆరుద్ర కురిస్తే ఆరు కారెలు కురుస్తాయి.

·        ఆరుద్ర కరుణిస్తే దారిద్ర్యము లేదు.

·        ఆరుద్ర చిందిస్తే అరవై దినాల వరపు.

·        ఆరుద్ర మొదటి పాదాన ఎత్తితే ఆరంభాలు చెడు.

·        ఆరుద్రతో అదనుసరి.

·        ఆరుద్రలో అడ్డెడు చల్లితే పుట్టెడు పండుతాయి.

·        ఆరుద్ర వాన ఆదాయాల బాన.

·        ఆరుద్ర వానకు ఆముదాలు పండుతాయి.

·        ఆరుద్రలో వేసినా, అరటి ఆకులో పెట్టిన అన్నము ఒక్కటే.

·        ఆరు కార్తెలు పోతే ఆరుద్ర దిక్కు.

·        ఆరుద్రలో వర్షం, అమృతంతో సమానం.

·        ఆరుద్ర వాన అరుదు వాన

·        ఆరుద్ర ఉరిమితే ఆరు వానలు పడుతాయి

7.      పునర్వసు (జులై - 6) :-

·        పునర్వసు, పుష్యాలకు పూరీడు గుత్తయినా తడవదు.

8.      పుష్యమి (జులై - 20) :-

·        పుష్యమి కురిస్తే ఊరపిట్ట గూడ తడవదు.

·        పునర్వసు పుష్యమి కార్తెలు వర్షిస్తే పూరీడు పిట్ట అడుగైనా తడవదు

9.      ఆశ్లేష (ఆగస్టు - 3) :-

·        ఆశ్లేష ఊడ్పు ఆరింతలవుతుంది

·        ఆశ్లేష కురిస్తే ఆరోగ్యం.

·        ఆశ్లేష వాన అరికాలు తేమ

·        ఆశ్లేషలో ముసలెద్దు గూడ రంకె వేయును.

·        ఆశ్లేష ముసురు - ఆగి ఆగి తుంపర కురియును.

·        ఆశ్లేషలో అడుగున కొక చిగురైనా అడిగినన్ని వడ్లు ఇస్తుంది.

·        ఆశ్లేషలో అడ్డెడు చల్లటం - పుట్టెడు ఏరుకోవటం

·        ఆశ్లేషలో ఊడ్చిన - అడిగినంతపంట.

·        ఆశ్లేష వర్షం - అందరికి లాభం.

·        ఆశ్లేష వాన అరికాలు తమ

10.   మఖ (ఆగస్టు - 17) :-

·        మఖ మానికంత చెట్టయితే - కార్తీకానికి కడవంత గుమ్మడికాయ

·        మఖ పుబ్బలు వరుపయితే మీ అన్న సేద్యం, నాసేద్యం మన్నే.

·        మఖలో విత్తనాలు చల్లితే మచ్చలు కనపడతాయి.

·        మఖలో పుట్టి పుబ్బలో మాడినట్లు.

·        మఖలో మానెడు పుబ్బలో పుట్టాడు.

·        మఖా పంచకం సదా వంచకం.

·        మఖ పుట్బలు వారుపైతే మహత్తరమైన కాటకం.

·        మఖ ఉరిమిత మదురుమీద కరయినా పండును.

11.     పుబ్బ (ఆగస్టు - 31) :-

·        పుబ్బలో చల్లినా, బూడిదలో చల్లినా ఒకటి.

·        పుబ్బలో చల్లేది. మబ్బుతో మొరపుట్టుకునేది.

·        పుట్బ ఉచ్చిచ్చి కురిసినా గుబ్బిబ్బి చెట్టు కింద నానదు

·        పుబ్బ కొరివితే భూతం కెరిచినట్లు

·        పుబ్బ రేగినా టూతు రేగినా నిలవదు

·        పుబ్బలో చల్లే దాని కంటే దిబ్బలో చల్లేది మేలు

·        పుబ్బలో పుట్టిడు చల్లే కంటే ముఖలో మానేడు చల్లటం మేలు

·        పుబ్బలో పుట్టెడు చల్లే కంటే ఆశ్లేషలో అడ్డెడు చల్లటం మేలు

·        పుబ్బలో పుట్టి మఖలో మాడినట్లు

12.   ఉత్తర (సెప్టెంబరు - 13) :-

·        ఉత్తర చూసి ఎత్తంగంప - విశాఖ చూసి విడవరా కొంప.

·        ఉత్తర ఉరిమీనా, త్రాచు తరిమినా తప్పదు.

·        ఉత్తర ఉరిమి తప్పినా, రాజు మాట తప్పినా, చెదపురుగుకు రెక్కలు వచ్చినా కష్టం.

·        ఉత్తర పదును ఉలవకు అదును.

·        ఉత్తరలో ఊడ్చేకంటే గట్టుమీద కూర్చోని ఏడ్చేది మేలు.

·        ఉత్తర హస్తలు వృద్ధికి ప్రమాణం

·        ఉత్తర వెళ్ళాక వరి ఉడ్పులు కూడదు

13.   హస్త (సెప్టెంబరు - 27) :-

·        హస్త ఆదివారం వస్తే చచ్చేటంత వాన హస్త కార్తెలో చల్లితే అక్షింతలకయినా కావు.

·        హస్తకు ఆధిపంట - చిత్తకు చివరిపంట.

·        హస్తకు ఆరు పాళ్ళు - చిత్తకు మూడు పాళ్ళు.

·        హస్తపోయిన ఆరుదినాలకు అడక్కుండా విత్తు.

·        హస్తలో అడ్డెడు చల్లేకంటే - చిత్తలో చిట్టడు చల్లేది మలు.

·        హస్తలో ఆకు అల్లాడితే - చిత్తులో చినుకు పడదు.

·        హస్తలో ఆకు అల్లాడితే చిత్తులో చినుకు పడదు.

·        హస్తలో చల్లితే హస్తం లోకి రావు.

·        హస్త కార్తెలో వానవస్తే అడుగకనే గొర్రెలు కట్టు.

·        హస్త ఆదివారం వచ్చింది చచ్చితిమయ్యా గొల్లబోయల్లారా మీ ఆడవారినగలమ్మి అడ్డ కొట్టాలు

వేయించండి అన్నవట గొర్రెలు.

14.   చిత్త (అక్టోబరు - 11 ) :-

·        చిత్త కురిస్తే చింతలు కాయును

·        చిత్త చినుకు తన చిత్తమున్న చోట పడును.

·        చిత్తి ఎండకు బట్టతల పగులును.

·        చిత్తలో చల్లితే చిత్తుగా పండును.

·        ఉలవలు, చిత్తకు చిరుపొట్ట.

·        చిత్త, స్వాతులు కురవకుండా ఉంటే చిగురాకుగూడ మాడిపోవును.

·        చిత్త నేలలో దుక్కి - పుటం పెట్టిన పుత్తడి.

·        చిత్త చిత్తగించి స్వాతి చల్లజేసి విశాఖ విసరకుంటే అనూరాధలో అడిగినంత పండుతాను అన్నదట వరి.

·        చిత్త చిత్తం వచ్చిన చోట కురుస్తుంది.

·        చిత్త ఎండకు పిట్ట తల పగులుతుంది.

·        చిత్త స్వాతుల సందు చినుకులు చాలా దట్టం.

15.   స్వాతి (అక్టోబరు - 27) :-

·        స్వాతి కురిస్తే చట్రాయి గూడపండును.

·        స్వాతి కురిస్తే చల్లపిడతలోకి రావు జొన్నలు.

·        స్వాతి కురిస్తే భీతి కలుగును.

·        స్వాతి కురిస్తే మూడు కార్తెలు కురుస్తాయి.

·        స్వాతి కొంగ, పంటకాపు (రైతు) నీళ్ళున్నచోటే ఉంటారు.

·        స్వాతి కొంగల మీదికి సాళువం పోయినట్లు.

·        స్వాతి వానకు సముద్రాలు నిండును.

·        స్వాతి వాన ముత్యపు చిప్పకుగాని, నత్తగుల్లకీ,

·        స్వాతి సముద్రాన్ని చంకన బెట్టుకొస్తుంది.

·        స్వాతీ! నేను జవురుకొస్తాను - విశాఖా నువ్వు విసురుకురా అన్నదట.

16.   విశాఖ (నవంబరు - 16) :-

·        విశాఖ వర్షం - వ్యాధులకు హర్షం.

·        విశాఖ కురిస్తే పంటకూ విషమే.

·        విశాఖ వర్షం దున్నలకు మాదిగలకు ఆముదాలకు బలం

·        విశాఖ విసురుతుంది

17.   అనూరాధ (నవంబరు - 20) :-

·        అనూరాధ కార్తెలో అనాథ కర్తయినా ఈనుతుంది

·        అనూరాధలో కురిస్తే (తడిస్తే) మనోరోగాలు పోతాయి.

18.   జేష్ట్య (డిసెంబరు - 3) :-

·        ష్ట చెడకురియును - మూల మురగ కురియును

19.   మూల (డిసెంబరు - 16) :-

·        మూల కార్తెకు వరి మూలన జేరుతుంది

·        మూలముంచుతుంది

·        మూల కురిస్తే ముంగారు పాడు

·        మూల పున్నమి ముందర మాదిగైనా చల్లడు

·        మూల మంటే నిర్మూల మంటాడు

·        మూలలో చల్లిన ఉలవలు మూడుకాయలు ఆరు పువ్వులుగా పండును.

·        మూల వర్షం ముంచితే జేష్ట వర్షం తెలుస్తుంది.

20. పూర్వాషాడ (డిసెంబరు - 29)

21.   ఉత్తరాషాడ (జనవరి - 11)

22.శ్రావణం (జనవరి - 24)

23. ధనిష్ట ( ఫిబ్రవరి - 51)

24.శతభిషం ( ఫిబ్రవరి - 19)

25. పుర్వాబాధ్ర ( మార్చి - 4 )

26. ఉత్తరాబాద్ధ ( మార్చి - 4 )

27. రేవతి ( మార్చి - 31 )

·        రేవతి వర్షం రసమయం - రమణీయం

·        రేవతి వర్షం అన్ని పంటలకు రేణింపి.

·        రేవతి వర్షం సర్వ సస్యములకు రమణీయం

నెలల వారీగా సామెతలు

1.        కార్తీక మాసం

·        కార్తీక మాసాన కడవలు కడగటానికి కూడా పొద్దుండదు.

·        కార్తీక మాసంలో కడపటి వానలు.

·        కార్తీక వర్షం కర్ణుని యుద్ధం.

2.     మాఘమాసం

·        మాఘ మాసపువాన మగడు లేని దాన

·        మాఘ మాసపు చలి మంటలో పడ్డాతీరదు.

·        మాఘ మాసంలో మాకులు సైతం వణుకుతాయి.

3.      మార్గశిరం

·        మార్గశిరంలో మహత్తయన చలి

·        పుష్య మాసం

·        పుష్య మాసంలో పూలు గుచ్చటానికి కూడా పొద్దుండదు

·        పుష్య మాసానికి పూసంత వేసంగి,

12 రాశులు

1.మేషం 2.వృషభం 3.మిధునం 4.కర్కాటకం 5.సింహం 6.కన్య 7.తుల 8.వృశ్చికం 9.ధనుస్సు 10.మకరం 11.కుంభం 12.మీనం

రాశులు వారీగా సామెతలు

·        సింహం లో చీరి ఊడ్చడము ,కన్యలో కంగా పింగా ఊడ్చడము ఒకటే

·        కన్యలో చల్లితే కను గుంటల్లోకి రావు (ఉదుకు తినటానికి కూడా రావు)

·        కర్కాటకం కురిస్తే కాటకం బందు (కాడి మోకు కూడా తడవదు)

·        కర్కాటకం బిందిస్తే కాటకముండదు

·        మిధునంలో పుట్టిన మొక్క మీసకట్టులో పుట్టిన కొడుకూ అక్కరకు వస్తారు

·        మీన మేషాలు లెక్క పెట్టినట్లు

3 కాలాలు - 6 ఋతువులు - 12 నెలలు

1). ఎండా కాలం

1. వసంత ఋతువు (మార్చి - మే ) -- చైత్ర(మార్చి 23) ,వైశాఖ (ఏప్రిల్ 25) - చెట్లు చిగిర్చుతాయి

చైత్ర వైశాఖల్లో పెండ్లి కావిళ్ళు,శ్రావణ భాద్ర పదాల్లో దినం కావిళ్ళు

        2.     గ్రీష్మ ఋతువు (మే - జూలై ) -- జ్యేష్ట (మే 23) ,ఆషాడ (జూస్ 21) --ఎండలు పెరుగుతాయి

·        అన్ని పైరులకు ఆపాడం

·        ఆషాడ మాసంలో అరిసెలు వండటానికి పొద్దు ఉండదు

·        ఆపాడానికి ఆకుపోతలు

·        ఆపాడానికి పిపాణాలు బద్దలౌతాయి

.

2). వానా కాలం

3. వర్ష ఋతువు (జూలై -సెప్టెంబర్) - శ్రావణ (జూలై 21) ,బాధ్రపద (ఆగస్టు 20, సెప్టెంబర్ 19) – వర్షాలు కురుస్తాయి

·        శ్రావణం లో శనగల గోల భాద్రపదంలో బాధల పోరు

·        కరువులో అధిక మాసం (ప్రతి రెండున్నర ఏళ్ళకూ ఒక అధికమాసం వస్తుంది. నందన లో భాద్రపదం అలాంటిదే )

4. శరత్తు ఋతువు (అక్టోబర్ - డిశంబర్ ) -ఆశ్వీయుజ (అక్టోబర్ 18), కార్తీక (నవంబర్ 16) – వెన్నెల బాగా కాస్తుంది.

శరత్కాల వర్షం కృపణుని ఔదార్యం వంటిది.

·        కార్తీక మాసాన కడవలు కడగటానికి (కడవ నీళ్ళు తెచ్చే పొద్దు) కూడా పొద్దుండదు.

·        కార్తీక మాసంలో కడపటి వానలు.

·        కార్తీక వర్షం కర్ణుని యుద్ధం.

·        కార్తీకానికి కరుగు మోపుతుంది

·        కార్తీక మాసానికి కుదురంత ఉందునా ,మాఘ మాసానికి నా మహిమ చూపిస్తాను

·        కార్తీక మాసానికి కాకులు తొక్కుతాయి

·        కార్తీక పున్నమికి కలక పంటలు

3). చలికాలం

5. హేమంత (డిశంబర్ - ఫిబ్రవరి) - మార్గశిర డిశంబర్ పుష్య జనవరి 13) -మంచు కురుస్తుంది

·        మార్గ శిరంలో మహత్తయన చలి

·        మార్గ శిరంలో మామిడి పూత

·        మార్గ శిరంలో మాట్లాడటానికి పొద్దు ఉండదు

·        పుష్య మాసంలో పూలు,పూసలు గుచ్చటానికి కూడా పొద్దుండదు

·        పుష్య మాసానికి పూసంత వేసంగి,

6 .శిశిర ఋతువు (ఫిబ్రవరి - ఏప్రిల్ ) - మాఘ (ఫిబ్రవరి 13) ,ఫాల్గుణ (మార్చి 13) - ఆకులు రాలిపోతాయి

·        మాఘ మాసపు వాన మగడు లేని వాన

·        మాఘ మాసపు చలి మంటలో పడ్డా తీరదు.

·        మాఘ మాసంలో మాకులు సైతం వణుకుతాయి.

·        ఫాల్గుణ మాసపు వాన పది పనులకు చెరుపు

4 దిక్కులు

·        తూర్పున ఇంద్ర ధనస్సు దూరాన వర్షం

·        తూర్పున వరద గూడు వస్తే తుంగ మడిలో, పడమర వస్తే బండ మీద పశువుల్ని కట్టాలి.

·        తూర్పున వరద గూడు వస్తే తుంగ గడ్డ కూడా తడవదు.పరమాట వస్తే పల్లాలన్నీ (ఏంట గుంటలన్నీ ) నిండుతాయి

·        తూర్పున కొరు ఏస్తే దుక్కిటెద్దు రంకె వేస్తుంది

·        తూరుపు తలాపి దున్నపోతు కూడా పెట్టదు

·        ఉత్తరాన మబ్బు ఏలితే ఊరకే పోదు

·        ఉత్తరపు వాకిలి ఇల్లు ఉరకే ఇచ్చినా వద్దు

·        నెల వంకకు దక్షిణపు కొమ్ము హిచ్చయితే ధాన్యపు ధర హెచ్చు .ఉత్తరపు కొమ్ము హిచ్చయితే

ఉప్పు ధర హెచ్చు

·        పటమట కొర్రు వేస్తే పాడి ఆవు రంకె వేస్తుంది

·        పటమట కొర్రు వేస్తే పందిళ్ళ మీద రాజనాలు పండుతాయి

·        పటమట కొర్రు వేస్తే పాడు గుంటలన్నీ నిండుతాయి .తూర్పున వేస్తే తుంగగడ్డ కూడా తడవదు.

·        పడమట కుంగిన పొద్దు తూర్పున లేవదా?

·        పడమటి వాకిలి పగవాడికి కూడా వద్దు

·        పడమట మెరిస్తే పంది కూడా నీళ్ళకు దిగదు

·        పడమట పావురాయంత మబ్బు నడిస్తే పాతాళం దాకా వాన

సామాన్య శాస్త్రం

·        కార్తె ముందర ఉరిమినా కార్యం ముందర వదిరినా చెడుతుంది.

·        గబ్బరీదు కార్తి వర్షాలకు దిబ్బలూ కరుగుతాయి. చంద్ర పరివేషం వర్ష యోగము

·        తూర్పున ఇంద్ర ధనస్సు దూరాన వాత వర్షం

·        తూర్పున ఇంద్ర ధనస్సు వస్తే తుంగ మడిలో పడమర వస్తే బండ మీద పశువుల్ని కట్టాలి.

·        కొబ్బరి చెట్టుకు కుడితి మృత్యువు

·        సేద్యానికి పద్దులు పనికిరావు

·        దుక్కి కొద్ది పంట. బుద్ధి కొద్దీ సుఖము

·        పాటిమీద వ్యవసాయం కూటికైనా రాదు

·        చేనుకు గట్టు ఊరికి కట్టు

·        వంటికి తిండి పుష్టి, వరికి దుక్కి పుష్టి

·        నల్లనేలకు నూవులు, గట్టినేలకు కందులు

·        కలుపు తీసిన చేను కన్నుల పండుగ

·        ఎరువు చేసే ఉపకారం బంధువులుకూడా చేయరు

·        లోతు దుక్కికి ఎక్కువ పంట

·        పొరుగూరు దాకిరి, పొరుగూరి వ్యవసాయం, తనను తినేవే గానీ, తాను తినేవి కావు. 

·        కరువుకు గ్రహణాలు ఎక్కువ

 Read More Topics